Astronauten Voor Het Eenvoudige Stemrecht

De verkiezingsdag nadert snel, en meer dan 150 miljoen Amerikanen zullen volgende maand hun stem uitbrengen om te bepalen wie de volgende president van de Verenigde Staten wordt. Onder deze stemmers bevinden zich ook vier astronauten op het International Space Station. Hoewel stemmen vanuit de ruimte tegenwoordig een vanzelfsprekendheid lijkt, heeft het eigenlijk te maken met een astronaut die oorspronkelijk het recht om vanuit de ruimte te stemmen werd ontzegd.

In 1996 zette president Bill Clinton zijn campagne voor een tweede termijn voort tegen senator Bob Dole, de kandidaat van de Republikeinen. De plannen voor het International Space Station werden in 1994 aangekondigd, maar de bouw in een lage baan om de aarde stond nog op de agenda voor de komende jaren. Gedurende deze periode besloot de Verenigde Staten om samen met Rusland aan ruimteprojecten te werken, wat leidde tot het Shuttle-Mir-programma. Amerikaanse astronauten zouden lange periodes op het Russische ruimte station Mir verblijven.

Nasa onderzocht verschillende manieren voor astronaut Blaha, die geregistreerd was om in Texas te stemmen, om zijn stem vanuit de ruimte uit te brengen. Aanvankelijk wilde de ruimtevaartorganisatie dat Blaha simpelweg per e-mail zou stemmen, aldus de New York Times. Echter, de Texas Secretary of State maakte bekend dat de staatswetten geen e-mailstemming of stemmen vanuit de ruimte toestonden. George W. Bush, de toenmalige gouverneur van Texas, had een proclamatie kunnen ondertekenen om een uitzondering te creëren, maar deed dit niet.

Alle alternatieven die onderzocht werden, liepen tegen een muur aan. Veel ideeën werden overwogen. Nasa dacht dat het Pentagon een tijdelijke oplossing kon opzetten, vergelijkbaar met hoe inwoners van het buitenland hun stemmen uitbrengen. Er waren zelfs officiële discussies over de mogelijkheid voor Blaha om zijn vrouw aan te wijzen om namens hem te stemmen.

Uiteindelijk vonden Nasa en Texas in augustus 1997 een oplossing, nadat Blaha naar huis was teruggekeerd en Clinton vier extra jaren in functie had gewonnen. De Texas Legislature nam een wet aan die in wezen toestond wat de ruimtevaartorganisatie oorspronkelijk voor ogen had: stemmen per e-mail. De New York Times meldde dat de Texas Secretary of State, Tony Garza, bij een persconferentie aankondigde dat een nieuw computerprogramma het mogelijk zou maken voor astronauten om stemmen via e-mail uit te brengen vanaf hun laptops aan boord, waarbij de versleutelde stemmen naar de verkiezingsfunctionarissen in de county zouden worden doorgestuurd.

Garza verklaarde verheugd te zijn dat deze nieuwe procedure, geautoriseerd onder een maatregel die vorige maand door gouverneur George W. Bush werd ondertekend, de wettelijke goedkeuring van de stemmen mogelijk zou maken. 'Het was vreselijk frustrerend voor mij', zei hij over zijn beslissing dat Dr. Blaha niet in aanmerking kwam om te stemmen. 'Hier hadden we een individu die duidelijk wilde deelnemen aan het proces, ook al was hij in de ruimte.'

Astronaut David Wolf werd enkele maanden later de eerste Amerikaan die vanuit de ruimte zijn stem uitbracht op Mir. Ditzelfde systeem zal in november ook op het International Space Station worden gebruikt. Astronauten vullen hun stembiljet elektronisch in vanuit de ruimte. De stemmen worden versleuteld en doorgestuurd naar NASA’s White Sands Complex in New Mexico, vervolgens via vaste lijnen naar mission control bij het Johnson Space Center in Houston en tot slot elektronisch bezorgd aan de lokale verkiezingsfunctionarissen van de astronauten.

Misschien lijkt het een beetje triviaal om zoveel moeite te doen voor één enkele stem, maar leven in de ruimte is een buitengewoon isolerende ervaring. Blaha, de derde Amerikaan die op Mir verbleef, begon depressieve gevoelens te ervaren nadat de Atlantis van het station was losgekoppeld. Na zijn terugkeer gaf hij toe zijn vrouw en gezin meer te missen dan ooit tevoren, en doorbladerde elke avond een familiestamboek. Het kostte Blaha ongeveer een maand om zich psychologisch aan te passen aan het leven op Mir.